Mağara resimleri bir yazı sistemi olabilir mi sorusuna kafa yoran araştırmacılar Avrupa çevresinde konuşlanmış yüzlerce mağarada bulunan binlerce resmi incelemişler. Bu incelemelerinin sonunda 3 temel şeklin belli durumları ifade etmek için bilinçli olarak kullanıldığını farketmişler. Bu şekiller nokta (.), çizgi (|) ve Y imiş.
Yapılan araştırmaya göre mağara resimlerinde kullanılan bu şekiller 20.000 yıl önceki avcı toplayıcı insanın hayatını sürdürebilmesi için hayati öneme sahip konularda, örneğin: mevsim döngüleri, sürülerin göç dönemleri, hayvanların çiftleşme ve doğurma tarihlerini tespit etmek, hatırlamak için tutulmuş kayıtlar olabilirmiş.
Makalede belirtilene göre, Avrupa’daki bazı mağaralarda bulunan taş resimleri, en az 42.000 yıl öncesine kadar uzanıyor. Bu resimler arasında hayvan figürleri gibi bilinen resimlerin yanı sıra, en az 37.000 yıl öncesine ait sayısal olmayan işaretler de bulunuyor. Bu işaretlerin ne anlama geldiği konusunda uzmanlar arasında bir fikir birliği yoktu. Ancak yapılan araştırmalar, bu işaretlerin notasyonel bir amaçla kullanıldığını ortaya koyuyor.
Araştırmacılar, Avrupa’daki üst Paleolitik döneme ait resimlerin ve işaretlerin bir veritabanı üzerinden çalışarak, üç farklı işaretin – çizgi <|>, nokta <•> ve <Y> işaretinin – iletişim birimleri olarak nasıl kullanıldığını açıklıyorlar. Yapılan çalışmalar, hayvan resimleri ile birlikte kullanılan çizgi ve noktaların, ayıları temsil eden sayılar olduğunu ortaya koyuyor. Bu sayılar, yerel bir fenolojik/meteorolojik takvimde bahar ayından başlayarak zamanı ay bazında kaydediyor. Ayrıca, <Y> işaretinin, üreme anlamına geldiği tespit edildi. Bu işaretin bir sıralama işareti olarak kullanıldığı ve hayvanlarla ilişkili sayısal bilgileri kaydettiği görüldü.
Araştırma, bu işaretlerin hayvanlarla ilişkili takvim bilgilerini kaydetmek için kullanıldığını ve bu takvimin, avcı-toplayıcı toplulukların yaşadığı coğrafi bölgelerdeki belirli av türleri hakkında mevsimsel davranışsal bilgiyi kaydetmek ve iletmek için kullanıldığını öne sürüyorlar. Bu işaretlerin kullanımı, belirli bir anlam birimi oluşturarak, bir notasyon sistemi ile birleştirilmiş bir konuya işaret ediyor.
Bu çalışma, Homo sapiens’in tarihinde bilinen ilk yazılı materyal olabilecek bir notasyon sistemi hakkında önemli bir bilgi veriyor. İşaretlerin kullanımı, üst Paleolitik dönemdeki insanların ne kadar gelişmiş bir iletişim sistemine sahip olduğunu da ortaya koyuyor.
Netflix’de kadim uygarlıklar belgeselinde Göbeklitepe’den bahsederken, tüm o heykellerin, heykeller üzerindeki kabartmaların sanat ve zanaatsal niteliklerinin yanında aslında başka bir özelliğinden, olan şeyleri belgeleme fonksiyonundan bahsettiğini hatırlıyorum. Çeşitli hayvan resimlerinin belli takım yıldızları göstermesi gibi.
